당신은 주제를 찾고 있습니까 “witamina d3 dla starszych osób – Toksyczny poziom witaminy D? Moje dwuletnie doświadczenie. Jaki utrzymuje poziom?“? 다음 카테고리의 웹사이트 https://you.foci.com.vn 에서 귀하의 모든 질문에 답변해 드립니다: you.foci.com.vn/blog. 바로 아래에서 답을 찾을 수 있습니다. 작성자 Fix and Drive 이(가) 작성한 기사에는 조회수 2,547회 및 좋아요 99개 개의 좋아요가 있습니다.
Table of Contents
witamina d3 dla starszych osób 주제에 대한 동영상 보기
여기에서 이 주제에 대한 비디오를 시청하십시오. 주의 깊게 살펴보고 읽고 있는 내용에 대한 피드백을 제공하세요!
d여기에서 Toksyczny poziom witaminy D? Moje dwuletnie doświadczenie. Jaki utrzymuje poziom? – witamina d3 dla starszych osób 주제에 대한 세부정보를 참조하세요
witamina d3 dla starszych osób 주제에 대한 자세한 내용은 여기를 참조하세요.
Witamina D dla seniorów – dlaczego jest ważna?
Dlaczego seniorzy mają zwiększone zapotrzebowanie na witaminę D? · Zalecane spożycie witaminy D u seniorów · Konsekwencje niedoboru witaminy D u osób starszych.
Source: chc.com.pl
Date Published: 3/11/2021
View: 4070
Witamina D3 — obowiązkowa witamina dla seniorów? – Leki.pl
Witamina D3 — obowiązkowa witamina dla seniorów? · Dlaczego seniorzy są szczególnie narażeni na niedobór witaminy D3? · Jaką rolę w organizmie …
Source: leki.pl
Date Published: 8/5/2021
View: 6366
Witamina D przedłuża sprawność seniorów – Puls Medycyny
Do 65. roku życia, przy prawłowej masie ciała, dzienna zalecana dawka witaminy D3 w okresie gorszego nasłonecznienia wynosi 800-2000 jednostek …
Source: pulsmedycyny.pl
Date Published: 9/11/2021
View: 7998
Witamina D – specjalnie dla seniora! – Ziko dla zdrowia
CODZIENNA SUPLEMENTACJA „WITAMINĄ SŁOŃCA” POWINNA BYĆ DLA POLSKICH SENIORÓW RUTYNOWĄ CZYNNOŚCIĄ W TROSCE O ZDROWIE. ALE TRZEBA PRZY TYM BARDZO UWAŻAĆ – BO I …
Source: www.zikodlazdrowia.org
Date Published: 4/17/2021
View: 8724
Niedobór witaminy D u osób starszych – DomySeniora.pl
Dobrze jest wtedy zatroszczyć się o odpowiednią porcję suplementów. Wystarczającą dawką witaminy D dla osób dorosłych jest od 800 do 2000 j.m. na dobę. Osoby, …
Source: www.domyseniora.pl
Date Published: 10/16/2022
View: 483
Witamina D – jaka dawka jest bezpieczna? | Dieta i ruch – mp.pl
U starszych seniorów z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 4000–8000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości. Jaka dawka witaminy D jest bezpieczna?
Source: www.mp.pl
Date Published: 4/8/2022
View: 5957
WITAMINA D U OSÓB STARSZYCH – Kosmos
Liczne badania wskazują także na powiązanie niedoboru witaminy D z chorobami sercowo-naczyniowymi. PARKER i współaut. (2010) w metaanalizie uwzględ- niającej …
Source: kosmos.ptpk.org
Date Published: 8/1/2021
View: 7260
주제와 관련된 이미지 witamina d3 dla starszych osób
주제와 관련된 더 많은 사진을 참조하십시오 Toksyczny poziom witaminy D? Moje dwuletnie doświadczenie. Jaki utrzymuje poziom?. 댓글에서 더 많은 관련 이미지를 보거나 필요한 경우 더 많은 관련 기사를 볼 수 있습니다.
주제에 대한 기사 평가 witamina d3 dla starszych osób
- Author: Fix and Drive
- Views: 조회수 2,547회
- Likes: 좋아요 99개
- Date Published: 2021. 5. 6.
- Video Url link: https://www.youtube.com/watch?v=M9bieVjb_Ss
Witamina D dla seniorów – dlaczego jest ważna?
Niedobór witaminy D jest poważnym problemem zdrowia publicznego na całym świecie we wszystkich grupach wiekowych [1, 2]. Poziom witaminy D w organizmie obniża się z wiekiem, drastyczny spadek następuje u osób powyżej 70 roku życia, około 75% ma poważny niedobór witaminy D, poziom jego metabolitu – 25 (OH)D jest poniżej 25 nmol/L (<10 ng/mL) [3]. Dlaczego seniorzy mają zwiększone zapotrzebowanie na witaminę D? Niskie stężenie witaminy D u ludzi w podeszłym wieku może być wynikiem niewystarczającej ekspozycji na promieniowanie słoneczne, co związane jest często z utrudnionym poruszeniem się, obniżoną zdolnością skóry do przemian 7-dehydrocholesterolu w cholekalcyferol oraz zmniejszonym spożyciem i wchłanianiem tej witaminy w przewodzie pokarmowym [4]. Zalecane spożycie witaminy D u seniorów Polski Zespół Ekspertów we współpracy z Europejskim Towarzystwem Witaminy D – EVIDAS, w 2018r. opracował aktualne wytyczne suplementacji i leczenia witaminą D [5]. W przypadku osób w wieku >75 lat witaminę D należy podawać przez cały rok, w zwiększonej dawce wynoszącej 2000-4000 IU/dobę, co powinno być wystarczające do osiągnięcia stężenia 25(OH)D >30-50 ng/ml u przynajmniej 90% starszych osób w Polsce i zapewnienia potencjalnych korzyści wynikających z plejotropowego działania witaminy D [6].
Konsekwencje niedoboru witaminy D u osób starszych
Niedobór witaminy D jest jednym z głównych czynników prowadzących do wzrostu ryzyka złamań wskutek zmniejszenia wytrzymałości mechanicznej szkieletu i zwiększenia liczby upadków [4].
Witamina D a układ kostny
Prawidłowa mineralizacja tkanki kostnej jest uzależniona od odpowiedniego poziomu witaminy D, choć niezbędna jest również odpowiednia podaż wapnia i fosforu w diecie [7]. Witamina D odgrywa kluczową rolę we wchłanianiu wapnia. Przy niskiej zawartości wapnia w diecie, co często spotykane jest u starszych ludzi, jego wchłanianie zachodzi głównie przez transport aktywny, w którym uczestniczy metabolit witaminy D – kalcytriol, czyli 1,25(OH) 2 D. W podeszłym wieku zmniejsza się metabolizm 1,25(OH) 2 D w wątrobie i nerkach, co skutkuje zmniejszonym wchłanianiem wapnia i obniżeniem jego stężenia w surowicy.
Witamina D, przez oddziaływanie na różne komórki kostne, wpływa również na funkcję metaboliczną tkanki kostnej, utrzymując właściwą proporcję między resorpcją kostną a kościotworzeniem. 1,25(OH) 2 D uczestniczy w proliferacji osteoblastów oraz działa antyapoptotycznie na osteoblasty [8]. Reguluje również syntezę sialoproteiny kostnej 1, która odgrywa istotną rolę w adhezji komórek do macierzy kostnej i w organizacji macierzy tkanek zmineralizowanych. Wykazano także, że 1,25(OH) 2 D ułatwia adhezję prekursorów osteoklastów do osteoblastów zrębu przez zwiększenie ekspresji międzykomórkowej cząsteczki adhezyjnej ICAM-1 [8].
Witamina D oddziałuje również na przytarczyce, obniżając sekrecję PTH hamuje resorpcję kostną. Wszystkie te aktywności wskazują, że suplementacja witaminą D może obniżać obrót kostny i zwiększać masę kostną [8].
Dostępne badania kliniczne i metaanalizy dowodzą, że suplementacja witaminą D w grupach seniorów, prowadząca do uzyskania i utrzymania stężenia 25(OH)D w zakresie 24-50 ng/mL wiąże się z istotnym obniżeniem ryzyka upadków, złamań bliższego końca kości udowej i innych złamań [5].
Ryzyko upadków, stłuczeń i złamań
Wykazano, że 1,25(OH) 2 D aktywuje wiele procesów metabolicznych w tkance mięśniowej, jak również pełni rolę w proliferacji komórek mięśniowych, ich różnicowaniu i hamowaniu apoptozy. Dzięki pobudzaniu syntezy białek wzrasta liczba komórek mięśniowych typu II, a tym samym wzrasta szybkość i siła mięśni [7]. Niedobory witaminy D wywołują poważne komplikacje zdrowotne w postaci obniżenia sprawności ruchowej i osłabienia pracy mięśni antygrawitacyjnych [4, 7].
W ciężkim niedoborze witaminy D (<10 ng/mL), obserwuje się uogólnione osłabienie mięśni kończyn górnych i dolnych. Nawet niewielki niedobór witaminy D (<20 ng/mL) obniża siłę mięśni szkieletowych, a jego uzupełnienie poprawia sprawność funkcjonalną, zmniejsza ryzyko upadków i przyspiesza powrót do zdrowia po złamaniach [7]. Wykazano, że niedobory witaminy D u osób powyżej 65 roku życia, które nie doznały upadku sięgają 40-50%, zaś wśród osób upadających odsetek ten wzrasta do 70% [7]. Wpływ suplementacji witaminą D na przeżycie starszych pacjentów z COVID-19 Aby ocenić wpływ suplementacji witaminy D na przeżywalność starszych pacjentów chorych na COVID-19 przeprowadzono quasi-eksperymentalne badanie kliniczne (retrospektywna ocena dokumentacji medycznej pacjentów) obejmujące 77 pacjentów (w wieku 77-100 lat) hospitalizowanych na oddziale geriatrycznym Szpitala Uniwersyteckiego w Angers (Francja) w okresie marzec-maj 2020 r. [9]. Pacjentów podzielono na grupy: „Grupa 1” – pacjenci, którzy otrzymywali w poprzednim roku doustnie witaminę D w dawkach (50 000 IU/miesiąc lub 80 000-100 000 IU/co 2-3 miesiące), żaden z pacjentów nie otrzymywał witaminy D po rozpoznaniu COVID-19 i przyjęciu do szpitala; „Grupa 2” – pacjenci, który zwykle nie otrzymywali suplementacji witaminy D w poprzednim roku, jednak po przyjęciu do szpitala otrzymali doustnie witaminę D w dawce 80 000 IU; „Grupa 3” (grupa porównawcza) – pacjenci, którzy nie suplementowali witaminy D oraz odmówili jej przyjęcia w szpitalu [9]. Wyniki Głównym punktem końcowym była 14-dniowa śmiertelność pacjentów, oceniano również poprawę stanu klinicznego. W 14 dniu, z 77 pacjentów objętych badaniem: 15 pacjentów zmarło, a z 62 pacjentów, którzy przeżyli, 17 doświadczyło ciężkiego przebiegu COVID-19 (tab. 1). Grupy badane Wszyscy uczestnicy (n = 77) Grupa 1 (n = 29) Grupa 2 (n = 16) Grupa 3 (n = 32) Ciężki przebieg COVID-19 17 (22,1%) 3 (10,3%) 4 (25,0%) 10 (31,3%) Śmiertelność 14–dniowa 15 (19,5%) 2 (6,9%) 3 (18,8%) 10 (31,3%) Tabela 1. Wyniki oceny statystycznej w grupach badanych W przeprowadzonym badaniu wykazano, że: niezależnie od wszystkich potencjalnych czynników współistniejących, regularna suplementacja witaminy D wiązała się z łagodniejszym przebiegiem COVID-19 oraz z lepszym współczynnikiem przeżycia; efektu tego nie uzyskano po jednorazowej, bolusowej suplementacji witaminy D w dawce 80 000 IU [9]. Piśmiennictwo Palacios C, Gonzalez L. J Steroid Biochem Mol Biol. 2014;144 Pt A:138‐145. MacLaughlin J, Holick MF. J Clin Invest. 1985;76(4):1536‐1538. Lips P, Cashman K, Lamberg-Allardt C et al. Eur J Endocrinol. 2019, 180:23–54. Marcinowska-Suchowierska E, Sawicka A. Postępy Nauk Medycznych. 2012;XXV:273-279. Rusińska A, Płudowski P, Walczak M et al. Standardy Medyczne/Pediatria. 2018;15:531-559. Heckman GA, Papaioannou A, Sebaldt RJ et al.: Effect of vitamin D on bone mineral density of elderly patients with osteoporosis responding poorly to bisphosphonates. BMC Musculoskelet Disord 2002; 3: 6. Czerwiński E, Borowy P, Kumorek A. Med. 2012;9:649–654. Walicka M, Czerwińska E, Marcinowska-Suchowierska E. Postępy Nauk Medycznych. 2012;XXV:232-236. Annweiler G, Corvaisier M, Gautier J et al. Nutrients. 2020 Nov 2;12(11):E3377. Nota biograficzna Dr n. farm. Marlena Dudek-Makuch, Ekspert ds. Rozwoju w Curtis Health Caps, Wysogotowo. Posiada 20-letnie doświadczenie w zakresie badań fitochemicznych i biologicznych oraz informacji naukowej (adiunkt w Katedrze i Zakładzie Farmakognozji Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu). Autorka prac eksperymentalnych i poglądowych z zakresu izolacji i identyfikacji związków pochodzenia roślinnego oraz oceny ich aktywności biologicznej. Od 2015 roku prowadzi zajęcia na studiach podyplomowych „Zioła w praktyce i terapii”. Obecnie pracuje w CHC w Pionie R&D, Dziale Regulacji. Odpowiada m.in. za opracowanie raportów Eksperta (raport kliniczny, nieklinicznych) dla produktów leczniczych, raportu klinicznego do zmian kategorii dostępności produktu leczniczego (switch OTC), oceny klinicznej dla wyrobów medycznych oraz prowadzenie działań w obszarze nadzoru nad bezpieczeństwem wyrobów medycznych, a także za ocenę bezpieczeństwa surowców roślinnych stosowanych w produktach leczniczych, wyrobach medycznych i suplementach diety.
Witamina D dla seniorów – dlaczego jest ważna?
Działanie witaminy D
Najważniejszą funkcją tego związku jest udział we wchłanianiu wapnia z układu pokarmowego i jego wykorzystaniu. Ma znaczący udział w gospodarce wapniowo-fosforanowej, buduje kości, wzmacnia zęby. Witamina D pełni również istotną rolę w funkcjonowaniu mięśni i wykazuje właściwości immunomodulujące.
Zalecane spożycie witaminy D u seniorów
Statystyki pokazują, że zbyt niski poziom witaminy D stwierdza się u 5-25% seniorów sprawnych i samodzielnie poruszających się, natomiast u pensjonariuszy domów opieki i seniorów niepełnosprawnych odsetek ten wynosi 60-80%. Tak duża liczba wiąże się prawdopodobnie z rzadkim przebywaniem tych osób na świeżym powietrzu oraz z dietą ubogą w witaminę D. Wielu ludzi w podeszłym wieku nie przykłada wagi do suplementacji witaminami, chociaż w ich przypadku taka suplementacja jest rekomendowana.
Ryzyko upadków, stłuczeń i złamań
Witamina D, poprzez korzystne działanie na układ mięśniowo-szkieletowy pomaga zmniejszać ryzyko upadków wynikających z osłabienia siły mięśniowej u osób powyżej 60 lat. Mniejsze ryzyko upadków to mniejsze ryzyko stłuczeń i złamań. Wapń i witamina D pomagają zmniejszyć utratę minerałów kostnych u kobiet w okresie pomenopauzalnym. Niska gęstość mineralna kości stanowi czynnik ryzyka w odniesieniu do osteoporotycznych złamań kości.
Jak dawkować witaminę D3 u dorosłych, dzieci i niemowląt?
Witamina D, nazywana inaczej witaminą słońca jest niezbędna dla naszego zdrowia. Posiada ona dwie postaci ergokalcyferol (D2) oraz cholekalcyferol (D3) rozpuszczalne w tłuszczach. Witamina D2 jest dostarczana egzogennie w codziennej diecie. Witamina D3 jest syntetyzowana w ciele człowieka, może być również pozyskiwana w diecie oraz w postaci leków czy suplementów diety. Zapotrzebowanie na witaminę D waha się podczas całego życia człowieka w zależności od jego wieku oraz stanu zdrowia. Jest ona niezbędna do zachowania prawidłowych procesów rozwoju całego organizmu, dlatego powinno się ją suplementować od urodzenia, aż do późnej starości. Zatem kiedy i jak dobrać odpowiednią dawkę witaminy D3?
Fizjologiczna forma witaminy D – cholekalcyferol jest naturalnie syntetyzowana w organizmie człowieka. W wątrobie, z przemian cholesterolu powstaje 7-dehydrocholesterol, który pod wpływem działania promieniowania UV (energii słonecznej) przekształca się w skórze do cholekalcyferolu. Zakres tego promieniowania ustalono na 290-315 nm, czyli zakres promieniowania UVB . Dlatego witamina D nazywana jest często witaminą słońca. Naturalnie występuje ona między innymi w:
Niestety, dieta bogata w witaminę D3 nie uzupełni jej dziennego zapotrzebowania, dlatego warto ją dodatkowo suplementować.
Właściwości witaminy D3
Witamina D odgrywa bardzo ważną rolę w naszym organizmie. Wpływa ona na wiele układów wewnątrz organizmu, dlatego należy dbać o jej prawidłowy poziom każdego dnia. Odpowiada ona między innymi za:
zwiększanie poziomu wapnia i fosforu we krwi (resorpcja z jelit, wchłanianie zwrotne z kanalików nerkowych, regulacja kościotworzenia),
wzmacnianie kości,
zdrowie zębów,
zapobieganie rozwojowi cukrzycy,
prawidłową budowę skóry (zapobiega łuszczycy, stanom zapalnym skóry),
wspieranie układu sercowo-naczyniowy,
funkcjonowanie układu odpornościowego,
stabilizację ciśnienia krwi (chroni przed nadciśnieniem),
zapobieganie chorobie Alzheimera.
Niedobór witaminy D3
Ze względu na duża rolę w funkcjonowaniu całego organizmu niedobór witaminy D prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych. Do poważnych skutków niedoboru witaminy D3 należy:
krzywica u niemowląt i małych dzieci,
zwolnienie perystaltyki jelit,
osteoporoza,
osłabienie funkcjonowania układu nerwowego,
deformacja szkieletu spowodowana rozmiękczeniem kośćca (osteomalacja),
osłabienie układu mięśniowego,
zwiększenie ryzyka rozwoju chorób autoimmunologicznych,
w skrajnych przypadkach – tężyczka.
Skrajne niedobory witaminy D
Do skrajnych niedoborów witaminy D dochodzi w kilku przypadkach. Jednym z nich jest krzywica występująca u dzieci (2 miesiąc – 3 r.ż.) spowodowana zaburzeniami poziomu wapnia i fosforu we krwi. Prowadzi ona często do nadmiernej łamliwości kości. Objawy choroby są bardzo rozległe. Do najpopularniejszych należą:
tężyczka,
niski poziom wapnia we krwi,
skolioza,
płaskostopie,
liczne wady postawy związane z wygięciami kręgosłupa,
osłabienie napięcia mięśni i wiele innych.
Leczenie krzywicy polega na podaży witaminy D w dawce leczniczej od 2000 IU do 6000 IU (w zależności od wieku) na dobę przez okres 90 dni lub stosowaniu dużych dawek uderzeniowych od 50 000 IU do 300 000IU. Zaleca się także podaż dawek podtrzymujących. Obok witaminy D należy podawać produkty bogate w wapń, w celu uzyskania dawki 500 mg na dobę. Aby zapobiegać krzywicy należy suplementować witaminę D od drugiego trymestru ciąży, a także tuż po urodzeniu do 12. miesiąca życia. Jeśli jednak dieta dziecka będzie zawierała odpowiednią dawkę witaminy D oraz czas jego przebywania na słońcu bez użycia kremów z filtrem będzie wystarczający, suplementacja syntetyczną witaminą D można ograniczyć do minimalnej dawki. Innym przykładem znacznych niedoborów cholekalcyferolu jest osteoporoza. Dochodzi w niej do zrzeszotnienia kości, czyli zmniejszenia ich masy i gęstości. Kości stają się kruche i bardzo łamliwe. Leczenie osteoporozy związane jest z jej przyczyną. W przypadku osób po 60. roku życia zalecane dziennie spożycie witaminy D na poziomie między 800, a 1000 IU. Zaś u osób otyłych, chorujących na osteoporozę, z ograniczonym dostępem do słońca lub obłożnie chorych zalecana dawka to 2000 IU.
Nadmiar witaminy D3
Tak, jak w przypadku każdej witaminy – nadmiar witaminy D również może zaszkodzić. Przy jej przedawkowaniu dochodzi do ciężkiego zatrucia, które jest spowodowane wysokim stężeniem wapnia we krwi (tzw. wapnica). Objawia się to:
biegunką,
wymiotami,
bólami głowy oraz stawów,
ogólnym osłabieniem organizmu,
powiększeniem śledziony i wątroby,
zmęczeniem,
bólami brzucha,
brakiem apetytu,
drgawkami,
wielomoczem,
osłabieniem mięśni,
nadpobudliwością.
Wapń odkłada się w całym organizmie, szczególnie w nerkach i naczyniach krwionośnych, co może w skrajnych przypadkach prowadzić do zgonu. Po odstawieniu preparatów witaminowych, objawy mijają, a złogi wapnia ulegają rozpuszczeniu. Nadmiar witaminy D może również prowadzić do powstawania kamicy żółciowej i nerkowej, a także do zaburzeń pracy serca i nerek. W ciąży natomiast może prowadzić do poważnych uszkodzeń płodu (deformacja) oraz do rozwoju chorób układu kostnego noworodka.
Jak dawkować witaminę D3?
Witamina D3 powstaje naturalnie w ciele każdego człowieka pod wpływem promieniowania słonecznego. W Polsce ilość docierającego słońca jest największa latem. Zatem, podczas letnich kąpieli słonecznych ilość wytwarzanej witaminy D będzie największa. Niestety, zanieczyszczenie powietrza, unoszące się pyły czy obecność chmur ograniczają ilość docierającego do Ziemi promieniowania słonecznego w innych porach roku, a nawet latem. W związku z tym lekarze zalecają suplementowanie witaminy D od wczesnej jesieni aż do późnej wiosny oraz wskazują, iż dla zdrowia warto ją również przyjmować latem. Suplementacja witaminy D uzależniona jest od wieku, masy ciała, zdolności syntezy w skórze, a także w przypadku kobiet – obecności ciąży.
Jakie dawki powinny być stosowane w zależności od wieku?
Przeliczenie dla uproszczenia: 100 j.m. = 100 IU = 2,5 mcg = 2,5 ug
Wiek Dawka Noworodki i wcześniaki 0-6 miesięcy 400 IU 6-12 miesięcy 400-600 IU Dzieci (1-10 lat) przebywające na słońcu więcej niż 15 min* suplementacja nie jest wymagana, jednak nie szkodzi nieprzebywające na słońcu więcej niż 15 min* 600-1000 IU w przeliczeniu na masę ciała Młodzież (11-18 lat) przebywająca na słońcu więcej niż 15 min* suplementacja nie jest wymagana, jednak nie szkodzi nieprzebywająca na słońcu więcej niż 15 min* 800-2000 IU w przeliczeniu na masę ciała Dorośli (19-65 lat) przebywający na słońcu więcej niż 15 min* suplementacja nie jest wymagana, jednak nie szkodzi nieprzebywający na słońcu więcej niż 15 min* 800-2000 IU w przeliczeniu na masę ciała Seniorzy (65-75 lat) Ze względu na zmniejszoną ilość syntezy w skórze zalecana suplementacja 800-2000 IU w przeliczeniu na masę ciała Starsi seniorzy (>75 lat) Ze względu na zmniejszoną ilość syntezy w skórze, zmniejszony metabolizm i wchłanianie witaminy D zalecana suplementacja 2000-4000 IU w przeliczeniu na masę ciała Kobiety w ciąży Planujące ciąże Zgodnie z wiekiem, kontrolując stężenie we krwi Będące w ciąży Kontrolując stężenie we krwi, w zakresie stężeń 30-50 ng/ml Będące w ciąży z brakiem możliwości określenia stężenia we krwi 2000 IU na dobę w trakcie ciąży oraz w okresie laktacji
* w miesiącach maj-sierpień od godz. 10:00 do 15:00 ekspozycja min. 20% odsłoniętego ciała (twarz, przedramiona, nogi) na słońce bez użycia kremów z filtrem.
Aby dobrać odpowiednią dawkę witaminy, należy sprawdzić jej stężenie we krwi, a także przestrzegać zalecanego dziennego spożycia. W razie wątpliwości należy udać się do lekarza bądź skorzystać z porady farmaceuty. Pamiętajmy, iż nie tylko niedobór, ale i nadmiar witaminy D bywa szkodliwy. Dlatego właśnie należy ją przyjmować z umiarem i zgodnie z zalecaną dawką.
Witamina D – jaka dawka jest bezpieczna?
Wyniki badań prowadzonych w ciągu ostatnich lat wskazują na wiele korzyści związanych z dostarczaniem witaminy D. Obecnie witamina ta nie jest kojarzona wyłącznie z regulacją gospodarki wapniowo-fosforanowej. Coraz częściej wskazuje się na szerokie możliwości jej wykorzystania w profilaktyce, a nawet leczeniu niektórych chorób.
Fot. Pixabay.com
Przełomowy moment w poglądach na ten temat stanowi rok 1979, w którym opublikowano badanie Stumpfa i wsp. Wykazano w nim obecność receptorów witaminy D w narządach niezwiązanych z gospodarką wapniowo-fosforanową. To odkrycie pozwoliło na wykazanie jej nieznanych dotąd właściwości.
Synteza skórna witaminy D3
W organizmie witamina D3 jest wytwarzana z 7-dehydrocholesterolu, syntetyzowanego w skórze pod wpływem promieniowania UVB. W ten sposób powstaje aż 80–100% tej witaminy. W Polsce synteza skórna może być efektywna w okresie od maja do września, pomiędzy godziną 10:00 a 15:00, gdy chmury nie przysłaniają słońca.
U osób z jasną karnacją wystarczy 15-minutowa ekspozycja na słońce (odsłonięte przedramiona i podudzia, brak filtrów), aby wytworzyła się odpowiednia ilość witaminy D, odpowiadająca około 2000–4000 IU/dobę.
W przypadku przedłużającego się przebywania na słońcu następują procesy rozpadu witaminy D3 i powstają nieaktywne związki, takie jak: lumisterol, suprasterol i tachysterol, zapobiegające jej toksycznemu gromadzeniu się w organizmie.
W okresie od października do marca w Polsce synteza skórna nie jest efektywna. Niestety ekspozycja na słońce często jest ograniczona także w miesiącach wiosennych i letnich (w godz. 10–15), kiedy przebywamy w pomieszczeniach zamkniętych (przedszkola, szkoły, zakłady pracy).
Pokarmowe źródła witaminy D
Dieta pokrywa maksymalnie 20% dziennego zapotrzebowania na witaminę D, która w przyrodzie występuje pod postacią witaminy D2 (ergokalcyferol) oraz witaminy D3 (cholekalcyferol). Ergokalcyferol znajduje się w drożdżach i grzybach, cholekalcyferol – w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak: tłuste ryby morskie (łosoś, sardynka, makrela), oleje rybie (tran), jaja, wątróbka oraz w mniejszych ilościach w mięsie czerwonym i drobiowym, a także podrobach i produktach mlecznych. Podkreślić należy, że badania sposobu żywienia różnych populacji wykazały, że w przypadku braku dodatkowego źródła witaminy D, jakim jest synteza skórna, nawet urozmaicona dieta nie pozwala pokryć dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Do jej prawidłowego przyswajania niezbędna jest także odpowiednia ilość tłuszczu w pożywieniu.
Źródła witaminy D Produkt Zawartość witaminy D Węgorz świeży 1200 IU/100 g Śledź marynowany 480 IU/100 g Śledź w oleju 808 IU/100 g Dorsz świeży 40 IU/100 g Łosoś pieczony 540 IU/100 g Sardynka, tuńczyk z puszki 200 IU/100 g Grzyby shitake 100 IU/100 g Żółtko jaj 54 IU/żółtko Ser żółty 7,6–28 IU/100 g Pokarm kobiecy 1,5–8 IU/100 ml Mleko krowie 0,4–1,2 IU/100 ml
Przemiany witamin D3 i D2
Zarówno witamina D2, jak i D3 ulegają dalszym przemianom do związków biologicznie czynnych, takich jak: kalcydiol [25(OH)D3] i kalcytriol [1,25(OH)2D3], zwany inaczej hormonem witaminowym. Szybkość syntezy kalcydiolu jest uzależniona od dostarczania witaminy D z dietą, suplementami i lekami, dlatego uważa się, że jest to marker pokrycia zapotrzebowania na tę witaminę.
Komu grozi niedobór witaminy D
Kalcydiol, czyli 25(OH)D, to najlepszy wskaźnik stężenia witaminy D w organizmie. Jak podają aktualne wytyczne, nie ma istotnych wskazań do oznaczania 25(OH)D w surowicy krwi w populacji ogólnej. Natomiast w grupach ryzyka wskazana jest ocena zaopatrzenia w witaminę D na podstawie uprzednio przeprowadzonego oznaczenia 25(OH)D. Poniżej znajdują się grupy, w których występuje ryzyko niedoboru witaminy D i oznaczanie 25(OH)D w surowicy jest wskazane.
Grupy ryzyka niedoboru witaminy D Grupa zaburzeń Przykładowe rozpoznanie Zaburzenia narządu ruchu Krzywica, osteomalacja, osteoporoza, bóle kostne, deformacje kostne, wady postawy, nawracające złamania niskoenergetyczne Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej Zaburzenia kalcemii, kalciurii, fosfatemii, fosfaturii, hipofosfatazja, hiperfosfatazja Przewlekłe leczenie niektórymi lekami Przewlekła kortykosteroidoterapia, leczenie ketokonazolem, lekami antyretrowirusowymi i przeciwdrgawkowymi Zaburzenia trawienia i wchłaniania Zespoły zaburzeń trawienia i wchłaniania, mukowiscydoza, przewlekłe choroby zapalne jelit Choroby wątroby Niewydolność wątroby, cholestaza, stan po przeszczepieniu wątroby, niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) Choroby nerek Niewydolność nerek, stan po przeszczepieniu nerki, kamica nerkowa Choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego Nadczynność i niedoczynność przytarczyc, nadczynność i niedoczynność tarczycy, cukrzyca typu 1 Zaburzenia rozwoju somatycznego Niskorosłość, wysokorosłość, otyłość, kacheksja Opóźnienie rozwojowe Opóźnienie rozwoju psychoruchowego, upośledzenie umysłowe Choroby układu nerwowego Mózgowe porażenie dziecięce, stwardnienie rozsiane, autyzm, padaczka, drgawki o nieustalonej etiologii, miopatia, dystrofia mięśniowa Choroby alergiczne Astma oskrzelowa, atopowe zapalenie skóry Choroby autoimmunologiczne Reumatoidalne zapalenie stawów, autoimmunizacyjne choroby skóry, cukrzyca typu 1, choroba Hashimoto Zaburzenia odporności Nawracające infekcje układu oddechowego, nawracające i przewlekłe stany zapalne w innych lokalizacjach Choroby nowotworowe Choroby nowotworowe krwi, układu chłonnego i innych narządów, guzy nowotworowe i stan po leczeniu nowotworów Choroby układu krążenia Nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca Choroby metaboliczne Cukrzyca typu 2, zaburzenia gospodarki lipidowej, otyłość, zespół metaboliczny.
Źródło: Rusińska A., Płudowski P., Walczak M. i wsp.: Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018. Postępy Neonatologii, 2018; 24 (1).
Zalecenia dotyczące przyjmowania witaminy D w populacji ogólnej i w grupach ryzyka niedoborów witaminy D
Kobiety w ciąży i karmiące piersią
Kobiety planujące ciążę powinny otrzymywać odpowiednią ilość witaminy D, taką jak w przypadku ogólnej populacji osób dorosłych, jeżeli to możliwe pod kontrolą stężenia 25(OH)D w surowicy. Po potwierdzeniu ciąży suplementację należy prowadzić pod kontrolą stężenia 25(OH)D w surowicy, co pozwoli utrzymać optymalne stężenia w granicach >30–50 ng/ml. Jeżeli oznaczenie 25(OH)D nie jest możliwe, zalecane jest stosowanie witaminy D w dawce 2000 IU/dobę przez cały okres ciąży i laktacji.
Noworodki urodzone przedwcześnie – <32. tygodnia ciąży Zalecane jest rozpoczęcie suplementacji od dawki 800 IU/dobę od pierwszych dni życia (jeżeli możliwe jest żywienie enteralne), niezależnie od sposobu karmienia. Suplementację należy prowadzić pod kontrolą stężenia 25(OH)D w surowicy zarówno w trakcie pobytu dziecka w szpitalu (pierwsza kontrola po 4. tyg. suplementacji), jak i w opiece ambulatoryjnej. Przy łącznej podaży witaminy D z suplementów oraz diety wynoszącej >1000 IU/dobę istnieje ryzyko jej przedawkowania, szczególnie u noworodków z masą urodzeniową <1000 g. Noworodki urodzone przedwcześnie – 33.–36. tygodnia ciąży 400 IU/dobę od pierwszych dni życia, niezależnie od sposobu karmienia. Nie ma wskazań do rutynowego oznaczania stężenia 25(OH)D. Suplementację pod kontrolą stężenia 25(OH)D należy rozważyć u dzieci z grupy ryzyka (żywienie pozajelitowe >2. tyg., ketokonazol >2 tyg., leczenie przeciwdrgawkowe, cholestaza, masa urodzeniowa <1500 g). Noworodki donoszone i niemowlęta 0–6 miesięcy: 400 IU/dobę od pierwszych dni życia niezależnie od sposobu karmienia. 6.–12. miesiąca życia – dawka 400–600 IU/dobę, w zależności od dobowej dawki witaminy D dostarczanej z pokarmem. Dzieci (1.–10. roku życia) W okresie od maja do września u zdrowych dzieci przebywających na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami co najmniej przez 15 minut w godzinach od 10 do 15, bez stosowania kremów z filtrem, suplementacja witaminą D nie jest konieczna, chociaż jest wciąż zalecana i bezpieczna. Jeżeli powyższe warunki nie są spełnione, zalecana jest suplementacja w dawce 600–1000 IU/dobę, zależnie od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok. U dzieci z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 1600–4000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości. Młodzież (11.–18. roku życia) W okresie od maja do września u zdrowych nastolatków przebywających na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami przez co najmniej 15 minut w godzinach od 10 do 15, niestosujących kremów z filtrem, suplementacja witaminą D nie jest konieczna, chociaż jest wciąż zalecana i bezpieczna. Jeżeli powyższe warunki nie są spełnione, zalecana jest suplementacja w dawce 800–2000 IU/dobę, zależnie od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok. U nastolatków z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 1600–4000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości. Dorośli (19.–65. roku życia) W okresie od maja do września u zdrowych osób przebywających na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami co najmniej przez 15 minut w godzinach od 10 do 15, niestosujących kremów z filtrem, suplementacja witaminą D nie jest konieczna, chociaż jest wciąż zalecana i bezpieczna. Jeżeli powyższe warunki nie są spełnione, zalecana jest suplementacja w dawce 800–2000 IU/dobę, zależnie od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok. U dorosłych z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 1600–4000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości Seniorzy (65.–75. roku życia) oraz osoby z ciemną karnacją skóry Z uwagi na zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej zalecana jest suplementacja witaminy D w dawce 800–2000 IU/dobę, zależnie od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok Seniorzy z otyłością wymagają suplementacji w dawce 1600–4000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości Seniorzy (>75. roku życia)
Z uwagi na zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej oraz potencjalnie obniżoną absorpcję z przewodu pokarmowego i zmieniony metabolizm witaminy D zalecana jest suplementacja witaminy D w dawce 2000–4000 IU/dobę, zależnie od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok. U starszych seniorów z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 4000–8000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości.
Jaka dawka witaminy D jest bezpieczna?
Górne dopuszczalne dobowe dawki witaminy D dla zdrowej populacji wynoszą w przypadku:
noworodków i niemowląt: 1000 IU/dzień dzieci w wieku 1–10 lat: 2000 IU/dzień młodzieży w wieku 11–18 lat: 4000 IU/dzień dorosłych i seniorów: 4000 IU/dzień.
Należy podkreślić, że górnych dopuszczalnych dobowych dawek nie należy mylić z dawkami rekomendowanymi w procesie leczenia niedoboru witaminy D i nie powinno się ich przekraczać bez nadzoru medycznego.
Witamina D i zdrowe kości
Prawidłowa mineralizacja tkanki kostnej zależy od dostarczania nie tylko witaminy D, ale także wapnia i fosforu oraz ich prawidłowego wchłaniania z przewodu pokarmowego.
Ponadto witamina D kontroluje absorpcję wapnia ze światła przewodu pokarmowego oraz cewek nerkowych. U osób dorosłych niedobór witaminy D należy do głównych czynników prowadzących do wzrostu ryzyka złamań z powodu zmniejszenia wytrzymałości mechanicznej kości i zwiększenia liczby upadków. W przypadku dzieci niedobór witaminy D może prowadzić do rozwoju krzywicy, czyli upośledzenia mineralizacji rosnących kości i chrząstek stawowych.
Działanie plejotropowe witaminy D
W licznych badaniach obserwacyjnych zaobserwowano zależność pomiędzy małym stężeniem kalcydiolu [25(OH)D] a zwiększonym ryzykiem rozwoju niektórych chorób, takich jak choroby nowotworowe (np. okrężnicy, piersi, jajników, prostaty), autoimmunologiczne (np. cukrzyca typu 1, choroba Hashimoto) czy cywilizacyjne (np. miażdżyca, otyłość, cukrzyca typu 2, choroby sercowo-naczyniowe). Obserwuje się także zależność między deficytem witaminy D w organizmie a zwiększonym ryzykiem chorób neurodegeneracyjnych (np. choroba Alzheimera) i zaburzeń psychiatrycznych (np. schizofrenia, depresja).
Badania wskazują ponadto, że niedobór witaminy D wiąże się ze zwiększoną śmiertelnością; dotyczy to zarówno umieralności ogólnej, jak i u chorujących na nowotwory. W takiej sytuacji zwiększenie podaży witaminy D poprawia rokowanie oraz zmniejsza ryzyko nawrotu choroby.
Niestety w badaniach z randomizacją nie uzyskano jednoznacznych wyników, co po części można tłumaczyć np. krótkim okresem obserwacji lub nieadekwatną wielkością dawki suplementacyjnej. Mimo to – z uwagi na wciąż pojawiające się badania, które wykazują potencjalne korzyści związane z suplementacją witaminy D i utrzymaniem odpowiedniego jej stężenia w surowicy – należy rozważyć profilaktyczne podawanie tej witaminy zgodnie z aktualnymi wytycznymi.
Piśmiennictwo Rusińska A., Płudowski P., Walczak M. i wsp.: Zasady suplementacji i leczenia witaminą D –nowelizacja 2018. Postępy Neonatologii, 2018; 24 (1).
Gruber G.M.: Fenomen witaminy D. Postępy Hig. Med. Dosw., 2015; 69: 127–139.
Grygiel-Górniak B., Puszczewicz M.: Witamina D – nowe spojrzenie w medycynie i reumatologii. Postępy Hig. Med. Dosw., 2014; 68: 359–368.
Jakie witaminy i suplementy dla seniorów?
Spis treści
Suplementacja seniorów – czy to konieczność?
Prawidłowo skomponowana dieta jest w stanie pokryć dzienne zapotrzebowanie organizmu na większość składników odżywczych. Problem w tym, że seniorzy nie zawsze spożywają posiłki zgodnie z piramidą żywieniową, w efekcie czego ich jadłospis jest bardzo monotonny. Do tego dochodzą:
problemy z trawieniem, które przyczyniają się do rezygnacji ze spożywania posiłków,
spadek apetytu, który może być powiązany z występowaniem konkretnych chorób.
To wszystko zwiększa ryzyko niedożywienia oraz naraża na powstawanie niedoboru witamin i składników mineralnych.
Jeśli więc senior nie może pokryć dziennego zapotrzebowania na składniki odżywcze poprzez prawidłowo zbilansowaną dietę, sięgnięcie po suplementy wydaje się koniecznością. Odpowiednio dobrane preparaty pozwalają uniknąć zdrowotnych konsekwencji niedostatecznej ilości witamin i składników mineralnych.
Suplementy dla osób starszych – co powinny zawierać?
Trudno jednoznacznie określić, co powinny zawierać suplementy dla osób powyżej 60 lat. Wiele zależy od tego, z jakimi niedoborami się borykają. Warto jednak zwrócić szczególną uwagę na kilka składników, których może brakować w organizmie seniorów.
Witamina D
D Chociaż witamina D jest produkowana na skutek syntezy przezskórnej, skuteczność tego procesu spada wraz z wiekiem. Dlatego osoby starsze – szczególnie po 65. roku życia – powinny sięgnąć po preparaty z witaminą D. Zaleca się przyjmować ją w ilości 800-2000 IU dziennie.
Witamina D odgrywa istotną rolę, ponieważ wspiera pracę układu odpornościowego, a także pomaga wzmocnić kości.
Witamina C
Mimo że witamina C występuje w dużych ilościach w pożywieniu, u seniorów zauważalny jest jej niedobór. Zaleca się, aby jednorazowo nie przyjmować więcej niż 400 mg aktywnego składnika, zaś maksymalna dawka dobowa nie powinna przekraczać 1000 mg.
Witamina C wspiera nie tylko pracę układu odpornościowego, ale też przyspiesza gojenie ran oraz wspomaga produkcję kolagenu.
Kwas foliowy
Niedobór kwasu foliowego może odpowiadać za powstawanie dysfunkcji umysłowych, a także skutkować chorobami serca i naczyń krwionośnych, chorobami układu nerwowego, chorobami nerek czy nowotworami. Zgodnie z zaleceniami należy przyjmować 200–400 μg folianów dziennie.
Pamiętaj! Suplementacja powinna dotyczyć nie tylko witamin. U osób starszych zauważalny jest także niedobór składników mineralnych, np. magnezu, potasu, cynku, żelaza, wapnia. Również warte uwagi są preparaty zawierające substancje lub wyciągi roślinne, które np. poprawiają pamięć, wpływają na krążenie i pracę serca lub działają korzystnie na wzrok.
Suplementacja seniorów – czy wymaga konsultacji lekarskiej?
Statystyki pokazują, że przeciętny polski pacjent przyjmuje średnio 5 leków, a kilkanaście procent rodaków zażywa więcej niż 10 różnych preparatów. Niektóre leki wchodzą w interakcje z innymi, np. hamując lub potęgując działanie:
Suplementy zawierające magnez lub żelazo wchodzą w interakcje z lekami przyjmowanymi przy nadciśnieniu tętniczym. Mogą osłabiać ich działanie.
Suplementy z magnezem, przyjmowane jednocześnie z lewodopą, mogą prowadzić do nasilenia objawów niepożądanych, np. nudności, drżenia mięśniowego, bólu głowy.
Suplementy z żelazem mogą przyczynić się do osłabienia wchłaniania i jednocześnie osłabienia działania leków stosowanych w chorobie
Z tego powodu chęć wprowadzenia suplementów diety – niezależnie od ich rodzaju – należy skonsultować z lekarzem.
Witamina D3 — obowiązkowa witamina dla seniorów?
Obecnie na rynku witamina D3 dostępna jest w preparatach bez recepty zarejestrowanych zarówno jako leki OTC (m.in. Vigalex, Vigantoletten, Vigantol), jak i suplementy diety (D-vitum, Gold-Vit D, Molekin D 3 , Vitrum D 3 ). Lekami dostępnymi na receptę są m.in. Devikap, Solderol. W Polsce cholekalcyferol jest również dostępny m.in. w preparatach multiwitaminowych, olejach z wątroby dorsza, czy w preparatach wapniowych [1].
W czasie suplementacji należy zadbać o odpowiednią podaż wapnia w diecie. Źródła bogate w ten makroelement to m.in.: mleko, jogurt, kefir, maślanka, ser żółty, ser biały, sardynki, migdały, orzechy laskowe, czy fasola. Jeżeli z jakiegoś powodu podaż ta jest niewystarczająca, można dołączyć suplementację solami wapnia (najlepiej w kilku dawkach podzielonych). Przed wprowadzeniem suplementacji lekarz powinien ocenić ryzyko obecności stanu nadwrażliwości na cholekalcyferol (hiperkalcemia, hiperkalciuria, nefrokalcynoza, kamica nerkowa, mutacja genu CYP24A1, mutacja genu SLC34A1 lub inne postaci nadwrażliwości na witaminę D u pacjenta, lub u członków rodziny) [1].
Zgodnie z najnowszymi rekomendacjami rozpoczęcie suplementacji witaminą D3 powinien poprzedzić pomiar stężenia jej metabolitu wątrobowego 25-(OH)D w surowicy krwi. Otrzymany wynik należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. Odpowiednią dawkę dobiera się po uwzględnieniu masy ciała oraz wielkości podaży witaminy D3 w diecie. Warto zauważyć, że w 2019 roku Zespół ds. Suplementów Diety we współpracy z Europejskim Towarzystwem Witaminy D (EVIDAS) określił maksymalną ilość witaminy D w suplementach diety na poziomie 2000 IU w rekomendowanej, dziennej porcji [6].
Głównym źródłem (około 80%) witaminy D3 dla człowieka jest endogenna synteza skórna z prowitaminy podczas ekspozycji na działanie promieni słonecznych. Ponadto, niektóre produkty pochodzenia zwierzęcego naturalnie zawierają witaminę D3. Są to m.in.: wątróbka wołowa, sery, olej z wątroby dorsza, żółtka jaj, tłuste ryby (takie jak makrela, tuńczyk i łosoś) oraz oleje rybne (czytaj także: Tran i olej z wątroby rekina — wszystko, co powinieneś o nich wiedzieć! ) [5].
Witamina D3 oddziałuje na nasze kości, jelita, nerki oraz gruczoły przytarczyczne, utrzymując równowagę wapnia w całym organizmie. Utrzymanie jej optymalnego stężenia w surowicy jest istotnym czynnikiem w profilaktyce osteoporozy, krzywicy i osteomalacji. Kilka badań sugeruje, że cholekalcyferol może stymulować proliferację i różnicowanie włókien mięśni szkieletowych, utrzymując i poprawiając siłę oraz wydolność fizyczną. W związku z tym trwają badania nad ustaleniem skuteczności suplementacji witaminy D3 w zapobieganiu i leczeniu sarkopenii (zespołu geriatrycznego, charakteryzującego się postępującą utratą masy i siły mięśni szkieletowych) u osób starszych. W ostatnich latach pojawiają się doniesienia naukowe dotyczące suplementacji witaminy D3 w celu zapobiegania i leczenia typowych dla populacji geriatrycznej schorzeń. Mowa tu o m.in.: zaburzeniach funkcji poznawczych, depresji, profilaktyce niektórych nowotworów lub wzmocnieniu odporności [3], [4], [5].
Grupą osób, która jest najbardziej narażona na niedobór witaminy D3 są seniorzy. Problem jest szczególnie istotny w okresie zmniejszonej ekspozycji na działanie promieni słonecznych, a więc w jesienno-zimowej porze. Wynika to ze zmniejszonej skuteczności jej syntezy u osób po 65 roku życia. Ponadto w grupie seniorów powyżej 75 roku życia, obserwuje się spadek absorpcji witaminy D3 z przewodu pokarmowego, a także jej zmieniony metabolizm. W związku z powyższym suplementacja cholekalcyferolu, szczególnie w grupie seniorów jest niemal obowiązkowa [1], [2].
Niedobór witaminy D3 może przyczynić się do wzrostu ryzyka rozwoju wielu chorób oraz innych negatywnych skutków zdrowotnych. W naszej szerokości geograficznej, w miesiącach od października do marca, synteza skórna cholekalcyferolu praktycznie nie występuje. W związku z tym deficyt witaminy D3 jest istotnym i powszechnym problemem zdrowotnym w Polsce.
Niedobór witaminy D3 może przyczynić się do wzrostu ryzyka rozwoju wielu chorób oraz innych negatywnych skutków zdrowotnych. W naszej szerokości geograficznej, w miesiącach od października do marca, synteza skórna cholekalcyferolu praktycznie nie występuje. W związku z tym deficyt witaminy D3 jest istotnym i powszechnym problemem zdrowotnym w Polsce.
Liczba pacjentów geriatrycznych wciąż rośnie. W ciągu 20 lat liczba osób po 80 roku życia ma ulec podwojeniu. Opieka geriatryczna wymaga cierpliwości i szerokiej wiedzy między innymi na temat stosowania leków. Zarówno seniorzy, jak i opiekunowie powinni zapoznać się z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi problemów farmakoterapii u osób starszych.
Seniorzy są grupą pacjentów, którzy zdecydowanie częściej niż osoby młode zmagają się z niedoborem witamin oraz minerałów. Nie jest to tylko spowodowane wiekiem, ale również wieloma chorobami współtowarzyszącymi, upośledzeniem działania układu trawiennego, utratą apetytu czy niedostatecznym nawodnieniem.
Grudzień to czas wzajemnego obdarowywania podarunkami. A prezenty przynoszą radość zarówno dzieciom, jak i dorosłym. Natomiast prezent dla seniora z apteki jest dodatkowo wyrazem Twojej troski o zdrowie najstarszych członków rodziny. Jeśli się wahasz, nie jesteś pewien, co się babci lub dziadkowi spodoba i przyda, podsuwam Ci 10 propozycji prezentów dla seniora z apteki.
Dla większości społeczeństwa leżenie w łóżku kojarzy się z przyjemnością i regenerację. Oprócz spania, może to być oglądanie telewizji czy czytanie książki. Takie osoby nawet nie zdają sobie sprawy, że dla osób muszących przez długi czas przebywać w łóżku z powodu choroby, nie jest to takie przyjemne. Wręcz są one narażone na dodatkowe cierpienie związane z wystąpieniem odleżyn. Czym są i jak je leczyć?
Kiedy wchodzimy do apteki, szczególnie w okresie świątecznym, często na pierwszy rzut oka można dostrzec pięknie zapakowane toniki wzmacniające. Najczęściej zawierają witaminy, głóg, żelazo, biotynę czy lecytynę. Najczęściej w zależności od składu służą poprawie funkcjonowania układu krążenia, pamięci, koncentracji czy łagodzeniu skutków stresu. Czy są skuteczne? Czy są dobrym prezentem, jeżeli chcemy zadbać o zdrowie naszych najbliższych?
Twój organizm potrzebuje zestawu witamin z grupy B. Bez niego serce, wątroba, mięśnie nie pracują prawidłowo. Jeśli cierpisz na niedobór witamin z grupy B szybko się męczysz, Twoje włosy są rzadkie, a w komórkach pojawiają się wolne rodniki. To początek groźnych chorób. Czy są inne powody, aby sięgnąć po zestaw witamin z grupy B?
Cholekalcyferol, nazywany potocznie witaminą D, to związek pełniący szereg istotnych funkcji w organizmie. Jego niedobór jest powszechny, zwłaszcza na naszej szerokości geograficznej, co wynika przede wszystkim z niewielkiego nasłonecznienia. Pierwszym krokiem do wyrównania poziomu witaminy D powinno być oznaczenie jej poziomu we krwi, a następnie wdrożenie właściwej suplementacji. Jaki preparat z witaminą D wybrać?
Wśród wielu preparatów dostępnych na aptecznych półkach dla najmłodszych można się pogubić i przegapić to, co naprawdę jest niezbędne. Czego dodatkowo potrzebuje zdrowo rozwijający się noworodek i niemowlę? Jakie witaminy dla noworodka warto podawać?
Selen jest jednym z pierwiastków śladowych, wpływających na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. Jest ważnym składnikiem wielu enzymów biorących udział w przemianach metabolicznych. Katalizuje przemianę hormonów tarczycy.
Cynk i selen są niezbędnymi mikroelementami potrzebnymi do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Biorą udział w wielu procesach zachodzących w komórkach. Ich niedobór może skutkować zachwianiem równowagi i zaburzeniami prawidłowego funkcjonowania ustroju, w tym zmniejszeniem efektywności działania układu odpornościowego.
Multiwitaminy to preparaty, które dostarczają dużą liczbę witamin i minerałów w jednej tabletce. Dzięki temu, że szybko ulegają rozpuszczeniu w wodzie, stanowią ciekawą alternatywę dla klasycznych preparatów wielowitaminowych. Jednak czy naprawdę potrzebujemy je przyjmować? Jeśli tak, to jakie najlepiej wybrać?
Selen to pierwiastek śladowy, który odgrywa olbrzymią rolę w zachowaniu zdrowia człowieka. Jest składnikiem wielu białek enzymatycznych. Bierze udział w syntezie DNA, reprodukcji, metabolizmie hormonów tarczycy oraz reakcjach odpornościowych organizmu [1].
Czy warto suplementować witaminę A i E? Do czego te witaminy są potrzebne naszemu organizmowi? Którą witaminę wybrać i w jaki sposób je przyjmować? Na te pytania znajdziecie odpowiedzi w poniższym artykule.
Jakie witaminy dla kobiet w ciąży będą najlepsze? Bardzo pomocnym przy wyborze suplementów dla ciężarnych będzie analiza Rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP), które ukazały się w lipcu 2020 r. Obejmują one głównie opis działania, wskazania i dawkowanie pięciu substancji czynnych – kwasu foliowego, witaminy D, jodu, kwasu dokozaheksaenowego […]
Witaminę B12 inaczej nazywamy kobalaminą. Swoją nazwę zawdzięcza kobaltowi, który jest częścią jej budowy. Jest rozpuszczalna w wodzie, niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Jej rolą jest również produkcja czerwonych krwinek. Niedobór może skutkować nieodwracalnymi zaburzeniami neurologicznymi oraz anemią. Największe zagrożenie niedoborem mają osoby niespożywające produktów zwierzęcych, ponieważ to właśnie one są bogatym źródłem tej witaminy.
Pokrewne tematy
Witamina D przedłuża sprawność seniorów
Nie ma najmniejszych wątpliwości, że niedobory witaminy D zwiększają ryzyko upadków i złamań osteoporotycznych kości, będących główną przyczyną niepełnosprawności osób w podeszłym wieku. W Polsce zbyt niski poziom tej witaminy ma aż dziewięć na dziesięć osób powyżej 65. roku życia.
Ten artykuł czytasz w ramach płatnej subskrypcji. Twoja prenumerata jest aktywna
„Witamina D na pewno jest korzystna dla układu mięśniowo-szkieletowego. Zwiększa gęstość kości oraz zmniejsza ryzyko upadków i złamań osteoporotycznych. A skoro coś jest dobre dla zdrowia kości, to z pewnością jest też dobre dla mięśni” — potwierdza prof. Harjit Pal Bhattoa z Uniwersytetu w Debreczynie (Węgry).
Synteza witaminy D przez skórę mniej efektywna u seniorów
W opinii ekspertów, największą wartość ma naturalna witamina D wytwarzana w skórze pod wpływem słońca. Według prof. Michaela F. Holicka z Boston University School of Medicine, tak pozyskana witamina utrzymuje się dwa, a nawet trzy razy dłużej w organizmie niż przyjmowana w postaci suplementów diety. Dlatego radzi, by osoby w podeszłym wieku, nawet te poruszające się na wózku inwalidzkim, przebywały przynajmniej 30 minut dziennie na słońcu. „Półgodzinna ekspozycja na słońcu zapewnia im zalecaną dobową dawkę” — mówi prof. Holick, autorytet w dziedzinie badań nad wpływem witaminy D na organizm.
Tyle że w krajach o podobnym położeniu geograficznym jak Polska, czyli o słabym nasłonecznieniu, witamina D syntetyzowana jest przez skórę praktycznie tylko przez cztery miesiące w roku — od maja do sierpnia. „Poza tym u osób w podeszłym wieku jest ona mniej efektywna w porównaniu z osobami młodymi — zwraca uwagę prof. dr hab. n. med. Ewa Marcinowska-Suchowierska z Kliniki Geriatrii, Chorób Wewnętrznych i Chorób Metabolicznych Kości CMKP w Warszawie. — A dostarczenie jej w odpowiedniej ilości z pożywieniem jest właściwie niemożliwe”. Dlatego dobrym rozwiązaniem jest w tym przypadku suplementacja.
U osób po 65. roku życia suplementacja witaminą D przez cały rok
Do 65. roku życia, przy prawidłowej masie ciała, dzienna zalecana dawka witaminy D3 w okresie gorszego nasłonecznienia wynosi 800-2000 jednostek. U osób starszych suplementację należy prowadzić przez cały rok. W przypadku osób z grup ryzyka deficytów tej witaminy, pracujących w nocy, osób o ciemnej karnacji, otyłych zalecana dawka dobowa powinna być dwukrotnie wyższa.
U osób starzejących się w sposób fizjologiczny, bez dodatkowych obciążeń, suplementacja nie wymaga oznaczania stężenia 25(OH)D w surowicy. Jeśli natomiast u pacjenta zostanie rozpoznana jakaś choroba lub wiele chorób, suplementację należy prowadzić pod kontrolą oznaczeń 25(OH)D — radzą eksperci. W populacji osób starszych dominują choroby układu krążenia i narządu ruchu, jednak z czasem dołączają do nich inne schorzenia. „Wielochorobowość i niekorzystne zmiany zachodzące w organizmie są przyczyną tzw. wielkich zespołów geriatrycznych, które ograniczają sprawność. Z upływem lat coraz mniej jest fizjologii, a coraz więcej patologii. Dotyczy to również witaminy D” — podkreśla prof. Ewa Marcinowska-Suchowierska.
Według Amerykańskiego Towarzystwa Geriatrycznego, 92 proc. osób starszych, żeby osiągnąć optymalne stężenie 25(OH)D we krwi, powinno przyjmować 4000 jednostek witaminy D dziennie. Prof. Marcinowska-Suchowierska uważa, że taką dawkę powinno się stosować u osób po 70. roku życia, które starzeją się fizjologicznie, aby zapobiec ich upadkom. W przypadku osób z jakąś patologią, przyjmujących leki, które wiążą witaminę D w jelicie lub przyspieszają jej rozkład, dawka witaminy D powinna zostać dobrana indywidualnie. Bardzo ważną rolę odgrywa w takiej sytuacji wywiad chorobowy, koncentrujący się wokół obniżonej biodostępności lub syntezy, zwiększonego katabolizmu, utraty witaminy D z moczem czy przewlekłej niewydolności nerek.
„Zawsze zwracamy uwagę na choroby przewlekłe przewodu pokarmowego, zaburzające wchłanianie witaminy D. Jawna klinicznie marskość wątroby, niezależnie od jej przyczyny, prowadzi do zaburzeń hydroksylacji witaminy D. Z kolei przyspieszony katabolizm tej witaminy jest najczęściej spotykany u osób w trakcie terapii przeciwpadaczkowej i przeciwdrgawkowej oraz leczonych z powodu różnych rodzajów neuralgii. Postępująca z wiekiem niewydolność nerek, poprzez zmniejszenie filtracji kłębuszkowej, powoduje zaburzenia syntezy witaminy D, prowadząc do jej niedoborów. Ich przyczyną może być również zespół nerczycowy” — zauważa prof. Ewa Marcinowska-Suchowierska.
Niedobór witaminy D to większe ryzyko chorób przewlekłych
Niedobór witaminy D u osób w podeszłym wieku jest bardzo niekorzystny, ponieważ wpływa na rozwój i progresję różnych chorób przewlekłych. „I nie chodzi tu tylko o choroby kości, z osteoporozą i osteomalacją na czele, ale również układu krążenia, neurodegeneracyjne, nowotwory i choroby autoimmunizacyjne” — wyróżnia prof. Marcinowska-Suchowierska.
Za optymalną wartość stężenia 25(OH)D we krwi uznano 30-50 ng/ml. Wśród osób starszych w Polsce takim poziomem może pochwalić się tylko co dziesiąta, 90 proc. ma mniejsze lub większe niedobory tej witaminy. „Najczęstsze dotyczą przedziału 10-20 ng/ml. Jednak porównując to ze średnią, która wynosi 18 ng/ml, nasi seniorzy wcale nie odbiegają od osób młodszych” — mówi prof. Marcinowska-Suchowierska.
Ocena poziomu witaminy D u osób dorosłych w Polsce była przedmiotem badania, w którym uczestniczyło 5775 osób w wieku 15-90 lat — mieszkańców 22 polskich miast. Jego wyniki opublikowano niedawno w „Polskim Archiwum Medycyny Wewnętrznej”. Jak się okazało, najniższe średnie stężenie 25(OH)D w surowicy miały osoby w przedziale wiekowym 15-20 lat, wyniosło ono zaledwie 15,9 ng/ml. W grupie osób starszych średnie stężenie 25-hydroksywitaminy D kształtowało się na poziomie od 18,1 ng/ml (osoby w wieku 60-70 lat) do 19,2 ng/ml (osoby w wieku 80-90 lat).
Ciężki niedobór witaminy D o 90 proc. zwiększa zagrożenie śmiercią
Deficyt witaminy D ma niekorzystny wpływ na długość życia. Potwierdziło to ponad 10-letnie badanie obserwacyjne „Vitamin D and mortality: Individual participant data meta-analysis of standardized 25-hydroxyvitamin D in 26 916 individuals from a European consortiumo”, którego wyniki opublikowało w lutym konsorcjum naukowe ODIN w czasopiśmie „PLoS ONE” (http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0170791).
Przez 10,5 roku obserwowano 26 916 osób (średnia wieku 61,6 lat, 58 proc. badanych stanowiły kobiety) ze średnim stężeniem 25(OH)D w wysokości 21 ng/ml. Celem badania była ocena ryzyka ich śmierci niezależnie od przyczyny.
„Ryzyko to było o 90 proc. wyższe u osób z ciężkim deficytem witaminy D (poniżej 10 ng/dl 25(OH)D — przyp. red.) w porównaniu z osobami z optymalnym stężeniem 25(OH)D” — komentuje wyniki tego badania prof. nadzw. dr hab. n. med. Paweł Płudowski z Zakładu Biochemii, Radioimmunologii i Medycyny Doświadczalnej Instytutu „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie.
Wskazania: kiedy należy oznaczać stężenia 25(OH)D w surowicy
Krzywica, osteomalacja, bóle stawowo-mięśniowe, idiopatyczna lub wtórna osteoporoza, złamania niskoenergetyczne.
Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej (niezależnie od etiologii).
Niedoczynność przytarczyc.
Przewlekła steroidoterapia (dawka prednizonu równa lub większa niż 7 mg/dobę).
Terapia ketokonazolem.
Terapia lekami przeciwdrgawkowymi.
Terapia lekami antyretrowirusowymi.
Zespoły upośledzonego trawienia i/lub wchłaniania, w tym mukowiscydoza.
Długotrwała dieta eliminacyjna, zaburzenia odżywiania, żywienie pozajelitowe.
Przewlekła choroba nerek (stadium III-V), stan po przeszczepieniu nerki.
Przewlekła niewydolność wątroby, cholestaza.
Choroba ziarniniakowa.
Choroby nowotworowe.
Choroby układu krążenia, szczególnie nadciśnienie tętnicze.
Choroby autoimmunizacyjne.
Niektóre infekcje (m.in. wzw typu C, nawracające ostre infekcje dróg oddechowych).
Choroby alergiczne (m.in. astma, atopowe zapalenie skóry).
Źródło: Witamina D: Rekomendacje dawkowania w populacji osób zdrowych oraz w grupach ryzyka deficytów — wytyczne dla Europy Środkowej 2013 r.
PRZECZYTAJ TAKŻE inne artykuły przedstawiające najnowsze wyniki badań nad witaminą D, zaprezentowane w czasie wykładów wygłoszonych na III Międzynarodowej Konferencji “Witamina D – minimum, maksimum, optimum”:
>> Największy niedobór witaminy D jest w populacji nastolatków
>> Witamina D wpływa na płodność kobiet i mężczyzn
>> Zamiast opalania w solarium – suplementacja witaminą D
>> Przedawkowanie witaminy D – czy jest się czego obawiać?
>> Niedobory witaminy D a choroby autoimmunologiczne
Witamina D – specjalnie dla seniora!
CODZIENNA SUPLEMENTACJA „WITAMINĄ SŁOŃCA” POWINNA BYĆ DLA POLSKICH SENIORÓW RUTYNOWĄ CZYNNOŚCIĄ W TROSCE O ZDROWIE. ALE TRZEBA PRZY TYM BARDZO UWAŻAĆ – BO I NADMIAR, I DEFICYT WITAMINY D MOŻE BYĆ DLA NAS SZKODLIWY! JAK ZATEM BEZPIECZNIE ZADBAĆ O SWOJE ZDROWIE I ODPORNOŚĆ Z WITAMINĄ D?
Starsze osoby potrzebują większej porcji różnych składników odżywczych, ponieważ procesy starzenia sprawiają, że z wiekiem organizm człowieka działa mniej efektywnie i procesy metaboliczne ulegają spowolnieniu – z tym zjawiskiem mamy do czynienia również w przypadku witaminy D.
Ponadto trzeba zwrócić uwagę, iż niektóre stale przyjmowane przez seniorów leki oraz choroby przewlekłe, na które często cierpią osoby w wieku senioralnym mogą upośledzać proces wchłaniania i przekształcania witaminy D.
CO TO JEST WITAMINA D?
Witamina D nazywana jest często „eliksirem życia” – zalicza się ją do kluczowych substancji, warunkujących zdrowie i prawidłowy rozwój człowieka.
Witamina D występuje w dwóch formach:
• witamina D2 (ergokalcyferol) występująca w organizmach roślinnych i grzybach,
• witamina D3 (cholekalcyferol) występującą w organizmach zwierzęcych, która powstaje w wyniku syntezy skórnej pod wpływem promieniowania słonecznego UVB (długość fali 290–315 nm.).
Dla ludzi najważniejszym źródłem witaminy D jest światło słoneczne – powstaje ona w naszych organizmach w wyniku pewnych przekształceń cholesterolu, które następują pod wpływem promieniowania słonecznego. Stąd witamina D jest nazywana również witaminą „słońca”.
FUNKCJE WITAMINY SŁOŃCA
Witamina D pełni w naszym organizmie następujące zadania:
• utrzymuje właściwe stężenie wapnia we krwi, zwiększając wchłanianie w jelitach wapnia i fosforu i hamując ich nadmierne wydalanie,
• jest niezbędna do optymalnego formowania układu szkieletowego,
• wpływa pozytywnie na system nerwowy i pracę układu mięśniowego,
• wspiera działanie układu odpornościowego,
• zmniejsza stany zapalne skóry.
GDZIE SZUKAĆ WITAMINY D?
Podstawowym źródłem witaminy D dla naszych organizmów jest synteza 7-dehydrocholesterolu w skórze pod wpływem promieniowania UVB. Zatem, przebywając w słoneczne dni na świeżym powietrzu możemy w pełni zaspokoić zapotrzebowanie naszego organizmu na witaminę D. Wystarczy zadbać o codzienną ekspozycję na słońcu (15-20 minut między godziną 10 a 15) i ważne by w czasie ekspozycji odsłonić możliwie dużą powierzchnię skóry.
Co jednak robić, gdy nie możemy korzystać z „kąpieli słonecznych”, bo pogoda czy brak czasu nam na to nie pozwalają?
Trzeba zadbać o swoją dietę, główne źródła witaminy D to tłuste ryby, żółtko jaja, masło i pełnotłuste produkty mleczne. Niestety, uzupełnienie niedoborów witaminy D dzięki odpowiedniej diecie nie jest możliwe. Zapotrzebowanie organizmu na witaminę D może być tylko częściowo pokryte z pożywienia.
Tak naprawdę jedynym skutecznym sposobem na podanie witaminy D do organizmu jest suplementacja w dawkach i okresie zleconym przez lekarza.
SUPLEMENTACJA PRZEZ CAŁY ROK!
W przypadku seniorów dobierając suplementację witaminą D warto kierować się przyjętymi wytycznymi, zgodnie z którymi dzienna dawka dla seniorów powyżej 65 roku życia wynosi 800-2000 IU (jest zależna od masy ciała) i powinna być prowadzona przez cały rok. (patrz: Płudowski P., Karczmarewicz E., Chlebna‑Sokół D. i wsp., Witamina D: rekomendacje dawkowania w populacji osób zdrowych oraz w grupach ryzyka deficytów – wytyczne dla Europy Środkowej 2013 r. Standardy Medyczne / Pediatria 2013;10)
Przed rozpoczęciem suplementacji witaminą D warto skonsultować się z lekarzem, by ustalił preparat i właściwą dawkę witaminy D oraz ocenił, czy pacjent znajduje się w grupie ryzyka. Suplementacja witaminy D powinna być dopasowana do indywidualnych potrzeb każdej osoby – dawkę należy dostosować wieku, masy ciała, stanu zdrowia, karnacji, pory wykonywania pracy zawodowej, ekspozycji na promieniowanie słoneczne czy spożycia tej witaminy z dietą.
U zdrowych osób nie ma konieczności kierowania pacjenta na badanie stężenia witaminy D we krwi. Decyzja o skierowaniu pacjenta należy do lekarza i na to badanie kierowane są zazwyczaj osoby z grup ryzyka wysokiego niedoboru witaminy D (np. chorujące na osteoporozę, krzywicę, nadczynność przytarczyc, zespoły zaburzenia wchłaniania, nerki wątrobę i nowotwory).
ZA DUŻO, ZA MAŁO…
Niedobór witaminy D ma ogromny wpływ na pracę naszego układu kostnego i mięśniowego, ale może również obniżać naszą odporność i zwiększać ryzyko zapadalności na wiele chorób, m.in. grypę, gruźlicę, choroby autoimmunologiczne, nowotwory, choroby układu sercowo-naczyniowego, zaburzenia neurodegeneracyjne i choroby psychiczne.
Do najczęstszych objawów niedoboru witaminy D należą spadek odporności organizmu, ogólne osłabienie i szybkie przemęczanie się, bóle kości i mięśni, bezsenność, nawracające biegunki, choroby przyzębia, nadciśnienie, nadwaga oraz swoiste „bóle skóry”.
Do przedawkowania witaminy D, może dojść podczas stosowania preparatów doustnych w momencie, gdy dostarczymy organizmowi dawkę cztery razy większą od dawki zalecanej. Przedawkowanie witaminy D jest niebezpieczne, ponieważ prowadzi do zatrucia organizmu i sprzyja odkładaniu się wapnia m.in.: w tętnicach, nerkach oraz sercu, co może prowadzić do poważnego zaburzenia pracy serca, układu nerwowego, krwionośnego i wydalniczego.
Objawami, które mogą wskazywać na nadmiar witaminy D w organizmie są:
• złe samopoczucie, otępienie i osłabienie, nadpobudliwość,
• nudności i wymioty, bóle brzucha, utrata apetytu, zaparcia,
• nadmierne pragnienie,
• wzmożone oddawanie moczu,
• bóle głowy oczu i skóry,
• powiększona wątroba i śledziona,
• zaburzenia pracy mózgu i układu nerwowego, drgawki,
• świąd skóry.
BUDOWANIE ODPORNOŚCI
Niewystarczająca podaż witaminy D może powodować spadek odporności organizmu, przez co często chorujemy na sezonowe infekcje bakteryjne i wirusowe.
Witamina D korzystnie wpływa na układ immunologiczny, którego zadaniem jest zwalczanie infekcji wirusowych i bakteryjnych. Dzieje się tak, ponieważ zwiększa ona produkcję przeciwciał i substancji o charakterze bakteriobójczym i wirusobójczym. Oznacza to, że osoby mające jej odpowiedni poziom witaminy D w organizmie chorują rzadziej niż ci, którzy mają jej braki.
Niedobór witaminy D u osób starszych
Starsze osoby często zmagają się z niedoborem witaminy D. Jej deficyt może spowodować nie tylko osteoporozę, ale także przyczynić się do powstania chorób serca, cukrzycy typu 2, zespołu metabolicznego, a nawet niektórych nowotworów. W wielu krajach mamy do czynienia z dużym problemem hipowitaminozy witaminy D. Szacuje się, że brak witaminy D ma ok. 90 proc. Polaków.
Czym właściwie jest witamina D?
Pod jej nazwą kryje się grupa związków chemicznych, z których dużą rolę odgrywają witamina D2, czyli ergokalcyferol oraz D3, czyli cholekalcyferol. W wyniku połączenia tych dwóch substancji, w organizmie człowieka dochodzi do przekształcenia w kalcytriol, który uznawany jest za najbardziej aktywną formę witaminy D.
Witaminę D3 możemy znaleźć w rybach, tranie, żółtku jajka, wątróbce, mleku, a także w jego przetworach. D2 obecna jest w produktach roślinnych i grzybach. W obecnych czasach, w wyniku spożywania większej ilości fast foodów i tłuszczów nasyconych, dostarczamy do organizmu coraz mniej witaminy D.
Czym grozi jej niedobór?
Warto wspomnieć, że witamina D3 powstaje w skórze pod wpływem promieni słonecznych. W naszym polskim klimacie synteza skórna jest niewystarczająca w okresie między październikiem, a kwietniem, natomiast w lecie jest ona osłabiana przez stosowanie filtrów anty-UVB, które dają ochronę przeciwnowotworową. Innym czynnikiem, który znacznie osłabia tworzenie witaminy D jest wiek. U osób po 70 roku życia synteza jest czterokrotnie mniejsza, niż u osób młodych. Na niedobór witaminy mają również wpływ choroby wątroby, nerek, zespoły złego wchłaniania, niektóre choroby genetyczne i leki przeciwdrgawkowe.
Dlaczego witamina D spełnia tak ważną rolę?
1. Witamina D jest niezbędna do prawidłowej pracy wielu tkanek i narządów.
2. Dzięki niej nasz organizm lepiej przyswaja wapń, co zapobiega złamaniom.
3. Osłania układ krwionośny, zabezpieczając nas przed wieloma chorobami takimi jak nadciśnienie tętnicze, czy miażdżyca.
4. Jej aktywna forma przyczynia się do hamowania procesów zapalanych, wpływając na komórki biorące udział w reakcjach autoimmunologicznych.
5. Jej prawidłowy poziom chroni nas przed infekcjami przeziębieniowymi i grypą. Obniża ryzyko wirusowych infekcji dróg oddechowych.
6. Zapobiega depresji.
7. Chroni przed powstaniem niektórych nowotworów.
Jak ją uzupełnić?
W okresie letnim, warunkiem zapewnienia odpowiedniego poziomu tej witaminy jest codzienne, co najmniej 15-minutowe wystawianie na słońce minimum 18 % ciała między godziną 10:00, a 15:00. Warto wiedzieć, że takie czynniki jak zachmurzenie, mgła, czy opalenizna znacznie zmniejszają odpowiednią syntezę witaminy D.
Faktem jest, że najwięcej witaminy zawierają ryby morskie. Aby zapewnić sobie dawkę w postaci 1000 j.m. należałoby zjeść codziennie około 100 g świeżego węgorza, 200 g łososia lub 660 g makreli. Jeśli chodzi o produkty mleczne, musielibyśmy wypijać w ciągu dnia 80 litrów mleka i spożywać kilka kilogramów żółtgo sera, co na pewno nie wyszłoby nam na zdrowie.
W okresie jesienno-zimowym, w Polsce nasłonecznienie nie jest wystarczające do wytworzenia dziennej dawki witaminy D. Promieniowanie, w wyniku którego zachodzi jej synteza nie dociera po prostu do powierzchni ziemi, dlatego od września do kwietnia witamina po prostu się nie wytwarza. Dobrze jest wtedy zatroszczyć się o odpowiednią porcję suplementów. Wystarczającą dawką witaminy D dla osób dorosłych jest od 800 do 2000 j.m. na dobę. Osoby, które ukończyły 65 rok życia powinny przyjmować suplementy w takiej dawce przez cały rok.
Warto jednak pamiętać o sprawdzeniu poziomu witaminy D, aby dobrać optymalną dawkę. Badanie wykonuje się jak każde inne pobranie krwi z żyły.
Ciekawostki:
W Grecji nie powstają ratunkowe oddziały kardiologiczne, które obecne są w prawie każdym większym polskim mieście. Mieszkańcy południa, w odróżnieniu od naszego kraju – nie mają problemów z zawałami serca i z nadciśnieniem.
W bardziej niż Polska nasłonecznionym USA, 70 % społeczeństwa ma chroniczny niedobór witaminy D, a kobiety w ciąży zmagają się z jej brakiem w aż 80 %.
Zobacz także:
Jak dbać o nasze serce?
Jak dokonać prawidłowego pomiaru ciśnienia tętniczego?
Witamina D – jaka dawka jest bezpieczna?
Wyniki badań prowadzonych w ciągu ostatnich lat wskazują na wiele korzyści związanych z dostarczaniem witaminy D. Obecnie witamina ta nie jest kojarzona wyłącznie z regulacją gospodarki wapniowo-fosforanowej. Coraz częściej wskazuje się na szerokie możliwości jej wykorzystania w profilaktyce, a nawet leczeniu niektórych chorób.
Fot. Pixabay.com
Przełomowy moment w poglądach na ten temat stanowi rok 1979, w którym opublikowano badanie Stumpfa i wsp. Wykazano w nim obecność receptorów witaminy D w narządach niezwiązanych z gospodarką wapniowo-fosforanową. To odkrycie pozwoliło na wykazanie jej nieznanych dotąd właściwości.
Synteza skórna witaminy D3
W organizmie witamina D3 jest wytwarzana z 7-dehydrocholesterolu, syntetyzowanego w skórze pod wpływem promieniowania UVB. W ten sposób powstaje aż 80–100% tej witaminy. W Polsce synteza skórna może być efektywna w okresie od maja do września, pomiędzy godziną 10:00 a 15:00, gdy chmury nie przysłaniają słońca.
U osób z jasną karnacją wystarczy 15-minutowa ekspozycja na słońce (odsłonięte przedramiona i podudzia, brak filtrów), aby wytworzyła się odpowiednia ilość witaminy D, odpowiadająca około 2000–4000 IU/dobę.
W przypadku przedłużającego się przebywania na słońcu następują procesy rozpadu witaminy D3 i powstają nieaktywne związki, takie jak: lumisterol, suprasterol i tachysterol, zapobiegające jej toksycznemu gromadzeniu się w organizmie.
W okresie od października do marca w Polsce synteza skórna nie jest efektywna. Niestety ekspozycja na słońce często jest ograniczona także w miesiącach wiosennych i letnich (w godz. 10–15), kiedy przebywamy w pomieszczeniach zamkniętych (przedszkola, szkoły, zakłady pracy).
Pokarmowe źródła witaminy D
Dieta pokrywa maksymalnie 20% dziennego zapotrzebowania na witaminę D, która w przyrodzie występuje pod postacią witaminy D2 (ergokalcyferol) oraz witaminy D3 (cholekalcyferol). Ergokalcyferol znajduje się w drożdżach i grzybach, cholekalcyferol – w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak: tłuste ryby morskie (łosoś, sardynka, makrela), oleje rybie (tran), jaja, wątróbka oraz w mniejszych ilościach w mięsie czerwonym i drobiowym, a także podrobach i produktach mlecznych. Podkreślić należy, że badania sposobu żywienia różnych populacji wykazały, że w przypadku braku dodatkowego źródła witaminy D, jakim jest synteza skórna, nawet urozmaicona dieta nie pozwala pokryć dziennego zapotrzebowania na tę witaminę. Do jej prawidłowego przyswajania niezbędna jest także odpowiednia ilość tłuszczu w pożywieniu.
Źródła witaminy D Produkt Zawartość witaminy D Węgorz świeży 1200 IU/100 g Śledź marynowany 480 IU/100 g Śledź w oleju 808 IU/100 g Dorsz świeży 40 IU/100 g Łosoś pieczony 540 IU/100 g Sardynka, tuńczyk z puszki 200 IU/100 g Grzyby shitake 100 IU/100 g Żółtko jaj 54 IU/żółtko Ser żółty 7,6–28 IU/100 g Pokarm kobiecy 1,5–8 IU/100 ml Mleko krowie 0,4–1,2 IU/100 ml
Przemiany witamin D3 i D2
Zarówno witamina D2, jak i D3 ulegają dalszym przemianom do związków biologicznie czynnych, takich jak: kalcydiol [25(OH)D3] i kalcytriol [1,25(OH)2D3], zwany inaczej hormonem witaminowym. Szybkość syntezy kalcydiolu jest uzależniona od dostarczania witaminy D z dietą, suplementami i lekami, dlatego uważa się, że jest to marker pokrycia zapotrzebowania na tę witaminę.
Komu grozi niedobór witaminy D
Kalcydiol, czyli 25(OH)D, to najlepszy wskaźnik stężenia witaminy D w organizmie. Jak podają aktualne wytyczne, nie ma istotnych wskazań do oznaczania 25(OH)D w surowicy krwi w populacji ogólnej. Natomiast w grupach ryzyka wskazana jest ocena zaopatrzenia w witaminę D na podstawie uprzednio przeprowadzonego oznaczenia 25(OH)D. Poniżej znajdują się grupy, w których występuje ryzyko niedoboru witaminy D i oznaczanie 25(OH)D w surowicy jest wskazane.
Grupy ryzyka niedoboru witaminy D Grupa zaburzeń Przykładowe rozpoznanie Zaburzenia narządu ruchu Krzywica, osteomalacja, osteoporoza, bóle kostne, deformacje kostne, wady postawy, nawracające złamania niskoenergetyczne Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej Zaburzenia kalcemii, kalciurii, fosfatemii, fosfaturii, hipofosfatazja, hiperfosfatazja Przewlekłe leczenie niektórymi lekami Przewlekła kortykosteroidoterapia, leczenie ketokonazolem, lekami antyretrowirusowymi i przeciwdrgawkowymi Zaburzenia trawienia i wchłaniania Zespoły zaburzeń trawienia i wchłaniania, mukowiscydoza, przewlekłe choroby zapalne jelit Choroby wątroby Niewydolność wątroby, cholestaza, stan po przeszczepieniu wątroby, niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) Choroby nerek Niewydolność nerek, stan po przeszczepieniu nerki, kamica nerkowa Choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego Nadczynność i niedoczynność przytarczyc, nadczynność i niedoczynność tarczycy, cukrzyca typu 1 Zaburzenia rozwoju somatycznego Niskorosłość, wysokorosłość, otyłość, kacheksja Opóźnienie rozwojowe Opóźnienie rozwoju psychoruchowego, upośledzenie umysłowe Choroby układu nerwowego Mózgowe porażenie dziecięce, stwardnienie rozsiane, autyzm, padaczka, drgawki o nieustalonej etiologii, miopatia, dystrofia mięśniowa Choroby alergiczne Astma oskrzelowa, atopowe zapalenie skóry Choroby autoimmunologiczne Reumatoidalne zapalenie stawów, autoimmunizacyjne choroby skóry, cukrzyca typu 1, choroba Hashimoto Zaburzenia odporności Nawracające infekcje układu oddechowego, nawracające i przewlekłe stany zapalne w innych lokalizacjach Choroby nowotworowe Choroby nowotworowe krwi, układu chłonnego i innych narządów, guzy nowotworowe i stan po leczeniu nowotworów Choroby układu krążenia Nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca Choroby metaboliczne Cukrzyca typu 2, zaburzenia gospodarki lipidowej, otyłość, zespół metaboliczny.
Źródło: Rusińska A., Płudowski P., Walczak M. i wsp.: Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018. Postępy Neonatologii, 2018; 24 (1).
Zalecenia dotyczące przyjmowania witaminy D w populacji ogólnej i w grupach ryzyka niedoborów witaminy D
Kobiety w ciąży i karmiące piersią
Kobiety planujące ciążę powinny otrzymywać odpowiednią ilość witaminy D, taką jak w przypadku ogólnej populacji osób dorosłych, jeżeli to możliwe pod kontrolą stężenia 25(OH)D w surowicy. Po potwierdzeniu ciąży suplementację należy prowadzić pod kontrolą stężenia 25(OH)D w surowicy, co pozwoli utrzymać optymalne stężenia w granicach >30–50 ng/ml. Jeżeli oznaczenie 25(OH)D nie jest możliwe, zalecane jest stosowanie witaminy D w dawce 2000 IU/dobę przez cały okres ciąży i laktacji.
Noworodki urodzone przedwcześnie – <32. tygodnia ciąży Zalecane jest rozpoczęcie suplementacji od dawki 800 IU/dobę od pierwszych dni życia (jeżeli możliwe jest żywienie enteralne), niezależnie od sposobu karmienia. Suplementację należy prowadzić pod kontrolą stężenia 25(OH)D w surowicy zarówno w trakcie pobytu dziecka w szpitalu (pierwsza kontrola po 4. tyg. suplementacji), jak i w opiece ambulatoryjnej. Przy łącznej podaży witaminy D z suplementów oraz diety wynoszącej >1000 IU/dobę istnieje ryzyko jej przedawkowania, szczególnie u noworodków z masą urodzeniową <1000 g. Noworodki urodzone przedwcześnie – 33.–36. tygodnia ciąży 400 IU/dobę od pierwszych dni życia, niezależnie od sposobu karmienia. Nie ma wskazań do rutynowego oznaczania stężenia 25(OH)D. Suplementację pod kontrolą stężenia 25(OH)D należy rozważyć u dzieci z grupy ryzyka (żywienie pozajelitowe >2. tyg., ketokonazol >2 tyg., leczenie przeciwdrgawkowe, cholestaza, masa urodzeniowa <1500 g). Noworodki donoszone i niemowlęta 0–6 miesięcy: 400 IU/dobę od pierwszych dni życia niezależnie od sposobu karmienia. 6.–12. miesiąca życia – dawka 400–600 IU/dobę, w zależności od dobowej dawki witaminy D dostarczanej z pokarmem. Dzieci (1.–10. roku życia) W okresie od maja do września u zdrowych dzieci przebywających na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami co najmniej przez 15 minut w godzinach od 10 do 15, bez stosowania kremów z filtrem, suplementacja witaminą D nie jest konieczna, chociaż jest wciąż zalecana i bezpieczna. Jeżeli powyższe warunki nie są spełnione, zalecana jest suplementacja w dawce 600–1000 IU/dobę, zależnie od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok. U dzieci z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 1600–4000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości. Młodzież (11.–18. roku życia) W okresie od maja do września u zdrowych nastolatków przebywających na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami przez co najmniej 15 minut w godzinach od 10 do 15, niestosujących kremów z filtrem, suplementacja witaminą D nie jest konieczna, chociaż jest wciąż zalecana i bezpieczna. Jeżeli powyższe warunki nie są spełnione, zalecana jest suplementacja w dawce 800–2000 IU/dobę, zależnie od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok. U nastolatków z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 1600–4000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości. Dorośli (19.–65. roku życia) W okresie od maja do września u zdrowych osób przebywających na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami co najmniej przez 15 minut w godzinach od 10 do 15, niestosujących kremów z filtrem, suplementacja witaminą D nie jest konieczna, chociaż jest wciąż zalecana i bezpieczna. Jeżeli powyższe warunki nie są spełnione, zalecana jest suplementacja w dawce 800–2000 IU/dobę, zależnie od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok. U dorosłych z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 1600–4000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości Seniorzy (65.–75. roku życia) oraz osoby z ciemną karnacją skóry Z uwagi na zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej zalecana jest suplementacja witaminy D w dawce 800–2000 IU/dobę, zależnie od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok Seniorzy z otyłością wymagają suplementacji w dawce 1600–4000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości Seniorzy (>75. roku życia)
Z uwagi na zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej oraz potencjalnie obniżoną absorpcję z przewodu pokarmowego i zmieniony metabolizm witaminy D zalecana jest suplementacja witaminy D w dawce 2000–4000 IU/dobę, zależnie od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok. U starszych seniorów z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 4000–8000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości.
Jaka dawka witaminy D jest bezpieczna?
Górne dopuszczalne dobowe dawki witaminy D dla zdrowej populacji wynoszą w przypadku:
noworodków i niemowląt: 1000 IU/dzień dzieci w wieku 1–10 lat: 2000 IU/dzień młodzieży w wieku 11–18 lat: 4000 IU/dzień dorosłych i seniorów: 4000 IU/dzień.
Należy podkreślić, że górnych dopuszczalnych dobowych dawek nie należy mylić z dawkami rekomendowanymi w procesie leczenia niedoboru witaminy D i nie powinno się ich przekraczać bez nadzoru medycznego.
Witamina D i zdrowe kości
Prawidłowa mineralizacja tkanki kostnej zależy od dostarczania nie tylko witaminy D, ale także wapnia i fosforu oraz ich prawidłowego wchłaniania z przewodu pokarmowego.
Ponadto witamina D kontroluje absorpcję wapnia ze światła przewodu pokarmowego oraz cewek nerkowych. U osób dorosłych niedobór witaminy D należy do głównych czynników prowadzących do wzrostu ryzyka złamań z powodu zmniejszenia wytrzymałości mechanicznej kości i zwiększenia liczby upadków. W przypadku dzieci niedobór witaminy D może prowadzić do rozwoju krzywicy, czyli upośledzenia mineralizacji rosnących kości i chrząstek stawowych.
Działanie plejotropowe witaminy D
W licznych badaniach obserwacyjnych zaobserwowano zależność pomiędzy małym stężeniem kalcydiolu [25(OH)D] a zwiększonym ryzykiem rozwoju niektórych chorób, takich jak choroby nowotworowe (np. okrężnicy, piersi, jajników, prostaty), autoimmunologiczne (np. cukrzyca typu 1, choroba Hashimoto) czy cywilizacyjne (np. miażdżyca, otyłość, cukrzyca typu 2, choroby sercowo-naczyniowe). Obserwuje się także zależność między deficytem witaminy D w organizmie a zwiększonym ryzykiem chorób neurodegeneracyjnych (np. choroba Alzheimera) i zaburzeń psychiatrycznych (np. schizofrenia, depresja).
Badania wskazują ponadto, że niedobór witaminy D wiąże się ze zwiększoną śmiertelnością; dotyczy to zarówno umieralności ogólnej, jak i u chorujących na nowotwory. W takiej sytuacji zwiększenie podaży witaminy D poprawia rokowanie oraz zmniejsza ryzyko nawrotu choroby.
Niestety w badaniach z randomizacją nie uzyskano jednoznacznych wyników, co po części można tłumaczyć np. krótkim okresem obserwacji lub nieadekwatną wielkością dawki suplementacyjnej. Mimo to – z uwagi na wciąż pojawiające się badania, które wykazują potencjalne korzyści związane z suplementacją witaminy D i utrzymaniem odpowiedniego jej stężenia w surowicy – należy rozważyć profilaktyczne podawanie tej witaminy zgodnie z aktualnymi wytycznymi.
Piśmiennictwo Rusińska A., Płudowski P., Walczak M. i wsp.: Zasady suplementacji i leczenia witaminą D –nowelizacja 2018. Postępy Neonatologii, 2018; 24 (1).
Gruber G.M.: Fenomen witaminy D. Postępy Hig. Med. Dosw., 2015; 69: 127–139.
Grygiel-Górniak B., Puszczewicz M.: Witamina D – nowe spojrzenie w medycynie i reumatologii. Postępy Hig. Med. Dosw., 2014; 68: 359–368.
acti Vita-miner Senior D3 – witaminy i minerały dla starszych
Vita-miner Senior D3 to zestaw witamin i minerałów skomponowany z myślą o osobach starszych.
Jak działają witaminy w tabletkach Vita-Miner Senior z witaminą D3?
Vita-miner Senior pomaga utrzymać odpowiednią suplementację witaminy D w okresie jesienno-zimowym Witamina D, witamina C, cynk, żelazo, witamina B6, witamina B12, foliany – są wsparciem dla układu odpornościowego. Biotyna, witamina B1, foliany, witamina PP pomagają utrzymać prawidłowe funkcje psychologiczne. Żelazo, jod i cynk są wsparciem dla funkcji poznawczych. Witamina D3 w dawce 2000 j.m. oraz cynk pomagają utrzymać zdrowe kości. Witamina A, cynk, witamina B2, luteina – pomagają utrzymać prawidłowe widzenie.
Vitaminer Senior D3 – skład
Witaminy i minerały 1 tabletka % referencyjnej wartości spożycia Witamina A 800,0 μg ekwiwalentu retinolu 100% Witamina E 5,33 mg ekwiwalentu alfatokoferolu 44% Tiamina (witamina B 1 ) 0,89 mg 81% Ryboflawina (witamina B 2 ) 1,02 mg 73% Witamina B 6 1,16 mg 83% Witamina B 12 0,63 μg 25% Witamina D 50 μg (2000 j.m.) 1000% Witamina C 32 mg 40% Biotyna 80 µg 160% Niacyna 9,5 mg ekwiwalentu niacyny 59% Kwas pantotenowy 5,47 mg 91% Kwas foliowy 213 μg 107% Żelazo 9,38 mg 67% Cynk 10 mg 100% Jod 100 μg 67% Selen 55 μg 100% Wyciąg z kwiatów aksamitki wzniesionej
w tym luteiny 1,5 mg
300,0 μg –
–
Jak przyjmować witaminy dla starszych osób?
Tylko 1 tabletka dziennie.
Dodatkowe informacje
Dziennej porcji nie należy przekraczać. Suplement diety acti Vita-miner Senior D3 nie może być stosowany zamiennie do zróżnicowanej diety.
Opakowanie Vita-miner Senior D3 zawiera 60 tabletek – wystarczy na aż 2 miesiące kuracji w przypadku jednej osoby.
Szczegółowe informacje dotyczące preparatu znajdują się na opakowaniu.
키워드에 대한 정보 witamina d3 dla starszych osób
다음은 Bing에서 witamina d3 dla starszych osób 주제에 대한 검색 결과입니다. 필요한 경우 더 읽을 수 있습니다.
이 기사는 인터넷의 다양한 출처에서 편집되었습니다. 이 기사가 유용했기를 바랍니다. 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오. 매우 감사합니다!
사람들이 주제에 대해 자주 검색하는 키워드 Toksyczny poziom witaminy D? Moje dwuletnie doświadczenie. Jaki utrzymuje poziom?
- car
- repair
- how
- to
- naprawić
- wymienić
- opel
- vauxhall
- z19dt
- z19dth
- z19dtl
- a16xer
- a18xer
- cdti
- a17dtr
- z17dtr
- z17dtj
- pump
- wymiana
- pompa
- rozrząd
- pasek
- chain
- belt
- timing
- thermostat
- v-ribbed
- klinowy
- błąd
- error
- code
- throttle
- wastegate
Toksyczny #poziom #witaminy #D? # #Moje #dwuletnie #doświadczenie. #Jaki #utrzymuje #poziom?
YouTube에서 witamina d3 dla starszych osób 주제의 다른 동영상 보기
주제에 대한 기사를 시청해 주셔서 감사합니다 Toksyczny poziom witaminy D? Moje dwuletnie doświadczenie. Jaki utrzymuje poziom? | witamina d3 dla starszych osób, 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오, 매우 감사합니다.
